Ułatwienia dostępu

DOTACJE:   PL flaga  

Ewakuacja Niemców z Kraju Warty


Natarcie wojsk radzieckich wywołało panikę wśród ludności niemieckiej na  terenach Polski, okupowanych przez Trzecią Rzeszę. Wkroczenie Rosjan do Generalnego Gubernatorstwa, a także wiadomość o wybuchu Powstania Warszawskiego spowodowały pierwszą falę masowych ucieczek Niemców z Kraju Warty już w lipcu i w sierpniu 1944 r. Zdecydowane działania namiestnika Rzeszy (Reichsstatthalter) w Kraju Warty Arthura Greisera, jak i ustabilizowanie się sytuacji na froncie w II połowie 1944 r. powstrzymały jednakże dalszą ucieczkę ludności niemieckiej.

Arthur Greiser, namiestnik Rzeszy w Kraju Warty oraz komisarz obrony Rzeszy na podległym mu obszarze, 1940 r. Ze zbiorów Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie

Polacy skierowani w drugiej połowie 1944 r. na tzw. Einsatz okolice Mosiny w Wielkopolsce, na mocy specjalnego zarządzenia Arthura Greisera, 1944 r. Ze zbiorów Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie

Arthur Greiser, który pełnił także funkcję komisarza obrony Rzeszy na podległym mu obszarze, wydał w dniu 30 lipca 1944 r. zarządzenie zobowiązujące ludność polską w wieku od 15 do 65 lat, zamieszkałą w Kraju Warty, do pracy przy budowie rowów przeciwczołgowych poza miejscem swojego zamieszkania. Pod nadzorem członków Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei, w skrócie NSDAP) pracowali oni w bardzo ciężkich warunkach, surowo karani za opieszałość w pracy lub opuszczenie wyznaczonego miejsca. Prace Polaków przy budowie umocnień wykorzystywała hitlerowska propaganda, bagatelizująca radziecką ofensywę i starająca się zwiększyć poczucie bezpieczeństwa wśród Niemców. Stan względnego spokoju utrzymywał się do 12 stycznia 1945 r., gdy wojska radzieckie podjęły ofensywę w ramach operacji wiślańsko-odrzańskiej. Władze Kraju Warty przygotowały plan organizacyjny dotyczący ewakuacji niemieckiej ludności cywilnej, urzędów oraz mienia. Plan ten zakładał podział Kraju Warty na trzy strefy ewakuacyjne: strefę A (wschodnią), strefę B (środkową) oraz strefę C (zachodnią).

16 stycznia 1945  r., w związku ze zbliżaniem się armii radzieckiej do Łodzi, w siedzibie prezesa rejencji łódzkiej, która znajdowała się w strefie A, rozpoczęła się narada z udziałem Arthura Greisera. Jej wynikiem było ogłoszenie tego samego dnia hasła Florian Geyer, oznaczającego pierwszy stopień ewakuacji ludności niemieckiej, obejmującej m.in. kobiety z dziećmi, kobiety niepracujące, osoby starsze oraz szpitale. 17 stycznia 1945 r. ogłoszono dla Łodzi drugi etap ewakuacji opatrzony hasłem Frundsberg, obejmującej całą niemiecką ludność cywilną, urzędy niemieckie oraz mienie, a także zobowiązujące uciekających Niemców do unieruchomienia całego przemysłu, by nie został on wykorzystany przez Rosjan. Hasła te obowiązywały podczas ewakuacji ludności niemieckiej w całym Kraju Warty.

Polacy skierowani w drugiej połowie 1944 r. na tzw. Einsatz w okolice Czapur w Wielkopolsce, na mocy specjalnego zarządzenia Arthura Greisera, 1944 r. Ze zbiorów Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie


Zaplanuj wizytę

Adres:

ul. Niezłomnych 2, 62-030 Luboń

tel: +48 61 813-06-81

Godziny otwarcia:

wtorek-piątek: 9.00 – 15.00

sobota-niedziela: 10.00 – 14.00

poniedziałek: nieczynne

WSTĘP DO MUZEUM BEZPŁATNY

Lokalizacja Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie, ul. Niezłomnych 2
Image
Image
logo_herb_poziom_iksww_white.png
Image
Facebook
Image
Image